Zmiany i nieprawidłowości naczyniowe w obrębie skóry twarzy dotykają coraz większej liczby osób. Rozszerzone naczynia krwionośne oraz utrzymujące się zmiany rumieniowe to problem, który dotyczy zarówno kobiet oraz mężczyzn w różnym wieku. Tendencja do rozszerzenia naczyń pojawia się zwykle już w dzieciństwie, najczęściej u osób o jasnej karnacji, z prześwitującymi naczyniami krwionośnymi, które jako dzieci miały „ rumiane policzki” i czerwieniły się pod wpływem emocji. Pierwszym objawem są najczęściej zaczerwienione policzki, nos oraz broda.
Charakterystyka skóry naczyniowej
Skóra naczyniowa cechuje się łatwością do zaczerwienienia, która ma ścisły związek ze wzmożoną reaktywnością naczyń. Jako pierwszy objaw pojawia się rumień, który początkowo ma charakter przejściowy, a z czasem staje się utrwalony. Dochodzić może następnie do powstawania trwałych rozszerzeń naczyń, nazywanych teleangiektazjami. Skóra z nasiloną reakcją naczyniową jest również charakterystyczna dla trądziku różowatego, szczególnie dla jego postaci rumieniowo-teleangiektatycznej.
Przyczyny powstawania zmian naczyniowych
Przyczyn poszerzania naczyń krwionośnych skóry twarzy jest wiele. W większości przypadków nie można jednoznacznie wykazać jaki czynnik jest odpowiedzialny za wywołanie reakcji rumieniowej. Jednym z bardziej istotnych są uwarunkowania genetyczne – najbardziej narażone są osoby ze skórą delikatną, cienką i wrażliwą. Kolejnym są czynniki zewnętrzne, np. promieniowanie słoneczne, zmiany temperatury, wiatr, mróz, klimatyzacja, sauna, solarium, ostre potrawy, gorące napoje, intensywne ćwiczenia gimnastyczne oraz drażniące kosmetyki i leki rozszerzające naczynia. Czynniki wewnętrzne, takie jak stres, nieprawidłowa dieta czy zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego również mogą powodować nasilenie zmian naczyniowych na twarzy.
Kruchość naczyń jest związana z ich zwiększoną przepuszczalnością, która powoduje łatwiejsze przenikanie do skóry różnego rodzaju substancji zapalnych. Nadmierna reaktywność naczyń i w konsekwencji ich rozszerzenie może mieć związek ze zwiększonym stężeniem neuropeptydów, szczególnie substancji P. U pacjentów z problemem skóry naczyniowej stwierdzono ponadto wzmożoną ekspresję markerów pobudzających rozszerzenie i powstawanie nowych naczyń. Kolejną substancją odpowiedzialną za rozszerzenie naczyń krwionośnych w wyniku powstawania reakcji zapalnej jest prostaglandyna PGE2. Wzmożona jej produkcja przyczynia się do rozszerzenia naczyń oraz wzrostu ich przepuszczalności. Delikatne naczynia krwionośne nie wytrzymują wysokiego ciśnienia krwi, zaczynają pękać co powoduje powstanie trwałych śladów na skórze w postaci ich rozszerzenia. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się rumienia, teleangiektazji oraz dolegliwości subiektywnych – uczucia pieczenia, mrowienia, napięcia i świądu. Powstanie tego typu objawów wynika z reakcji zapalnej, jaka zostaje uruchomiona w obrębie śródbłonków drobnych naczyń krwionośnych. Nadwrażliwość naczyń krwionośnych na twarzy jest jednym z czynników, który może prowadzić do rozwoju trądziku różowatego. Wczesna postać tego schorzenia występuje właśnie pod postacią zaczerwienienia (początkowo epizodycznego, potem utrwalonego), napadowych rumieńców oraz „wypieków”. Następnie z czasem powstają rozszerzone naczynia – teleangiektazje („pajączki”).
Zapobieganie zaostrzeniom stanu skóry powinno polegać na edukacji pacjentów jak unikać czynników zaostrzających oraz informowaniu o sposobach właściwej pielęgnacji i ewentualnym kamuflażu zmian naczyniowych. Przestrzeganie takich zasad przyczyni się zdecydowanie do poprawy jakości życia pacjentów z tym problemem.
Pielęgnacja skóry naczyniowej
Występowanie napadowego zaczerwienienia, rumienia oraz rozszerzonych naczyń stanowi istotny problem kosmetyczny oraz medyczny. Kompleksowe postępowanie polega na edukacji pacjentów, pielęgnacji skóry z zastosowaniem odpowiednio dobranych dermokosmetyków oraz leczeniu dermatologicznym. Ważne jest stosowanie preparatów, które będą zmniejszać widoczne zaczerwienienia skóry. Rekomendowane kosmetyki powinny zawierać składniki aktywne, działające korzystnie w pielęgnacji skóry naczyniowej, działać przeciwzapalnie, zmniejszać podrażnienia oraz stopień nasilenia rumienia. Istotną składową tego typu produktów są filtry UV oraz składniki nawilżające. Odpowiednio dobrana pielęgnacja skóry przy zastosowaniu dermokosmetyków jest w stanie zminimalizować nasilenie objawów oraz zapobiec rozwojowi nowych zmian.
Istotne wskazówki dla osób ze skórą naczyniową
1. Unikaj czynników wywołujących i zaostrzających rumień i teleangiektazje – szczególnie nagłej zmiany temperatur, słońca, wysiłku fizycznego, gorących napojów.
2. Stosuj kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji tego typu skóry. Jeśli sięgasz po nowy preparat, wykonaj test tolerancji.
3. Konsekwentnie przestrzegaj zaleceń dotyczących pielęgnacji – stosuj kosmetyki o działaniu ochronnym oraz przeciwzapalnym, które umożliwią prawidłowe funkcjonowanie bariery lipidowej naskórka.
4. Nie obawiaj się zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych przeznaczonych dla poprawy stanu skóry naczyniowej -zmniejszają rumień oraz działają przeciwzapalnie (zabiegi laserowe, IPL, selektywnie wybrane peelingi).
5. Daj sobie trochę czasu – nawet najlepszy kosmetyk nie zadziała natychmiast! Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań i potrzeb skóry pacjenta.
Dr n. med. Barbara Pytrus
Specjalista dermatolog-kosmetolog
www.pytrusderm.pl
Gabinet Dermatologii Leczniczej i Laserowej „Platinium” we Wrocławiu
