Wybuchowa mieszanka polityki, miłości i zemsty, elementy thrillera i melodramatu – taka jest „Księżna d’Amalfi” współczesnego Szekspirowi Johna Webstera, którą na deskach warszawskiego Teatru Studio wyreżyserował Jacek Głomb.
„Wiele lat przymierzałem się do tej realizacji, bo myślenie teatrem elżbietańskim jest mi bardzo bliskie” – mówi Jacek Głomb, reżyser i dyrektor legnickiego Teatru Modrzejewskiej, spod ręki którego wyszły m.in. szekspirowskie dramaty: „Koriolan”, „Hamlet, Książę Danii” i „Otello”.
Jacek Głomb przygotował inscenizację z udziałem dwudziestu aktorów, dwójki dzieci i czterech muzyków z grających na żywo Kormoranów. Dlaczego wybrał Kormorany? – „Współpracuję z nimi już 12 lat. Grają na żywo także na stworzonych przez siebie instrumentach i przedmiotach imitujących dźwięki, by jak najlepiej oddać atmosferę opowieści. To rzecz wyjątkowa, a wręcz absolutnie organiczna. Muzyka tworzona jest podczas prób – powstaje integralnie ze spektaklem, tzn. z jego scenami, z oddechem aktora, z całą świadomością tego, jak spektakl jest konstruowany i, jak się zmienia. Muzyka jest współuczestnikiem opowieści. Będzie to dźwiękowa przestrzeń tego świata.”
Reżyser specjalizuje się w szkole inscenizacji, w której głównymi elementami są: ruch, przestrzeń, obraz, scenografia, kostiumy. „Uważam, że kostium jest ważnym elementem odbioru. Jednakże ważne przy pracy nad tym projektem było mierzenie się ze stereotypami na temat przedstawienia kostiumowego, gdyż „Księżna d’Amalfi” nie jest typowym spektaklem kostiumowym. Kostium będzie tu bardziej stylizacją, niż kopiowaniem oryginałów z epoki. Kostium wyostrza sprawy o których mówimy – w samej opowieści aktorzy będą grali współcześnie”.
„Propozycja Grzegorza Brala, dyrektora artystycznego Teatru Studio, z którym łączy mnie wspólnota programowa i podobne myślenie o teatrze, aby wraz z częścią mojej legnickiej drużyny teatralnej zrealizować pierwszą dużą inscenizację na jego scenie w Teatrze Studio, jest bardzo inspirująca.” – twierdzi reżyser.
Wykorzystując siły i środki techniczne teatru i dużej sceny Teatru Studio, m.in. obrotową scenę i zapadnie, Jacek Głomb chce przedstawić widzom opowieść: „Mam potrzebę pokazywania ludziom ciekawych opowieści. Polski teatr zbacza w rejony filozoficzne, ideologiczne. Mało jest opowiadania ludzkich historii i moim zadaniem jest pokazanie jednej z nich.” Skorzysta przy tym z tłumaczenia Macieja Słomczyńskiego. Dokonał jednak skrótów i własnego opracowania tekstu, by jak mówi „wyeliminować ozdobne anachronizmy i nadać dialogom współczesną surowość”. Starał się przy tym znaleźć złoty środek pomiędzy współczesnością a klasyką. „Ważne dla mnie jest to, by aktorzy w opowieści, która może wydawać się klasyczną, byli współcześni. Klasyczna tradycja grania już odchodzi. Starałem się wyreżyserować spektakl zrozumiały dla współczesnego widza, którego wrażliwość jest inna niż wrażliwość widza sprzed czterystu lat. Nie starałem się przy tym przenieść akcji dramatu w czasy współczesne. Nie ma tu odniesienia do konkretnego miejsca i czasu, choć jest to opowieść aktualna także dziś.”
Opis spektaklu:
„Księżna d’Amalfi” to jedna z perełek dramatu elżbietańskiego. Mroczna historia wdowy, która wbrew zakazom braci poślubia wybranego przez siebie mężczyznę.
Mimo upływu czterystu lat obraz dzikiej, namiętnej miłości, żądzy władzy, nienawiści oraz pragnienia zemsty ma wszelkie szanse, by trafić do współczesnego widza. Jego dramaturgia jest bowiem bliska tej znanej współczesnemu widzowi z thrillera, melodramatu, horroru. Trup w tym dramacie ściele się wyjątkowo gęsto.
Współczesny Szekspirowi John Webster wiarygodnie opisuje kryzys norm, zasad, idei i wartości przypisywany zazwyczaj naszym współczesnym czasom. Wszyscy bohaterowie grają przed sobą jakieś role. Wszyscy też wydają się być skrajnymi egocentrykami, którzy usiłują różnymi sposobami przejąć władzę nad bliźnimi.
Twórcy:
l JACEK GŁOMB – urodzony w 1964 roku w Tarnowie. Reżyser i dyrektor teatralny. Od sierpnia 1994 roku jest dyrektorem Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Do ważniejszych wyreżyserowanych przez niego spektakli należą: Pasja wg Mieczysława Abramowicza (1995) wystawiona w zabytkowym legnickim Kościele Mariackim a następnie grana w świątyniach na terenie całego kraju, Zły wg Leopolda Tyrmanda (1996) wystawiony w starej poniemieckiej fabryce amunicji, Don Kichot Uleczony Krzysztofa Kopki (1997), Koriolan (wspólnie z Krzysztofem Kopką) wg Williama Szekspira (1998) zrealizowany na terenie byłych pruskich a następnie radzieckich koszar wojskowych, Ballada o Zakaczawiu Jacka Głomba, Krzysztofa Kopki i Macieja Kowalewskiego (2000) grana w nieczynnym kinie „Kolejarz”, Hamlet, Książę Danii (wspólnie z Krzysztofem Kopką) wg Williama Szekspira (2001) w zrujnowanej sali teatralnej, Łemko Roberta Urbańskiego (2007) w byłem teatrze varietes na Zakaczawiu, Obywatel M – historyja (2003) Macieja Kowalewskiego inspirowana życiorysem byłego premiera Leszka Millera, Wschody i Zachody Miasta (2003) i Szaweł (2004) Roberta Urbańskiego oraz Otello wg Williama Szekspira (2006). Wystawił też głośne Zabijanie Gomułki wg Jerzego Pilcha (2007) w Lubuskim Teatrze w Zielonej Górze.
Jacek Głomb za swą działalność reżyserską wielokrotnie był nagradzany. I tak m.in. otrzymał nagrodę za reżyserię Złego na III Ogólnopolskim Konkursie na wystawienie polskiej sztuki współczesnej w 1997 roku. Koriolan został uznany przez Fundację Theatrum Gedanense jako najlepszy spektakl szekspirowski w sezonie 1998/99, Ballada o Zakaczawiu wygrała VII Ogólnopolski Konkurs na wystawienie polskiej sztuki współczesnej, a za jej reżyserię Głomb uzyskał w 2002 roku najbardziej prestiżową w Polsce nagrodę reżyserką – Nagrodę im. Konrada Swinarskiego, przyznawaną przez Miesięcznik Teatr. Za Otella zdobył nagrodę dla najlepszego reżysera X Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku w 2006 roku. Za Zabijanie Gomułki otrzymał nagrodę reżyserką XIII Ogólnopolskiego Konkursu na wystawienie polskiej sztuki współczesnej.
Trzy z przedstawień Głomba – Pasja, Ballada o Zakaczawiu i Wschody i Zachody Miasta zostały przeniesione do Telewizji. Dla Telewizji zrealizował też widowisko muzyczne Kwiaty polskie.
W 2008 roku nakręcił swój debiutancki film fabularny Operacja DUNAJ, który miał premierę w 2009 roku.
W 2009 roku wyreżyserował w Legnicy Palę Rosję – opowieść syberyjską Krzysztofa Kopki i odbył z tym spektaklem miesięczne tournee po Syberii.
l MAŁGORZATA BULANDA – jest scenografem i kostiumologiem. Od 1994 roku pracuje w Legnicy, gdzie wprowadziła w życie ideę wystawiania sztuk poza budynkiem teatru. Współtworzyła najbardziej znane legnickie spektakle: Jak wam się podoba, Złego, Koriolana, Hamleta, Portową Opowieść, Szawła, Made in Poland, Osobistego Jezusa, Otello, Łemko i wiele innych. Zaprojektowała wystrój sceniczny do telewizyjnych wersji przedstawień Teatru Modrzejewskiej: Ballady o Zakaczawiu oraz Wschodów i Zachodów Miasta. Była scenografem filmu Operacja Dunaj (2009). Swoje kostiumy prezentowała także na dramatyzowanych pokazach: Sen Szekspira (Międzynarodowa Wystawa Scenograficzna Prague Quadriennale 2003, VIII Festiwal Szekspirowski w Gdańsku, 2004) oraz Szmaty (1. Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Miasto”, Legnica 2007).
Za scenografię do Osobistego Jezusa i Zabijania Gomułki Bulanda otrzymała Nagrodę w XIII Ogólnopolskim Konkursie na wystawienie polskiej sztuki współczesnej (2007).
„Kocham teatr i zawsze chciałam go robić. Byłam utrapieniem dla rodziny, bo wszystko przerabiałam, budowałam, nastawiałam, przestawiałam i się przebierałam (…) Przyjechaliśmy do Legnicy, ponieważ chcieliśmy podbić świat. Chcieliśmy stworzyć taki świat, który wyrasta z naszych marzeń.
Długo szukam, nie wolno decydować się zbyt szybko. Moim credo jest, aby zaskakiwać widza. Usiłuję też w jakiś sposób przeskoczyć siebie. Najważniejsze jest, żeby to, co robię, było szlachetne, bez fajerwerków. Jest we mnie energia, która daje mi siłę do przetwarzania wszystkiego. Staram się, żeby aktorzy i zespół techniczny czuli tę dobrą energię. Początki były trudne, mężczyźni patrzyli na mnie z powątpiewaniem, ale kobieta potrafi zaskoczyć niejednego faceta.”
l KATARZYNA CHMIELEWSKA – współzałożycielka Teatru Dada von Bzdülöw z Gdańska; tancerka, choreograf, pedagog tańca. Od roku 2008 roku Prezes Stowarzyszenia “Teatr Dada von Bzdülöw”.
W 1993 ukończyła Państwową Szkołę Baletową w Gdańsku. W latach 1993-94 pracowała jako tancerka klasyczna w Państwowej Operze Bałtyckiej w Gdańsku. W 1994-95 współpracowała z Gdańskim Teatrem Tańca. W 1996-97 studiowała taniec współczesny w P.A.R.T.S w Brukseli. Pomiędzy 1997-2000 pracowała w Teatrze Miejskim w Gdyni. Od 1993 współtworzy wraz z Leszkiem Bzdylem Teatr Dada von Bzdülöw. W ramach swej pracy artystycznej w Teatrze prowadzi lekcje techniki tańca współczesnego i improwizacji, realizuje autorskie choreografie, m.in. Si (2000), Dialogus in conventione (2001), so beautiful (2002), Bonsai (2005), Juicy Flesh (2005), Karnacja (2007) oraz występuje w większości przedstawień: Magnolia (2003), Kilka Błyskotliwych Spostrzeżeń (2004), Eden (2006), Faktor T (2008), Czerwona Trawa (2009), Caffe latte (2010). Realizuje również choreografie i ruch sceniczny dla polskich teatrów dramatycznych: Teatr Miejski w Gdynii: Nie przerywajcie zabawy (1997); Teatr Wybrzeże w Gdańsku: Monologii Waginy (2002), Zwyczajne Szaleństwa (2003), Orkiestra Titanic (2007), Farsa z Walworth (2007), Zawisza Czarny (2010), Być jak Kazimierz Deyna (2010); Teatr Jaracza w Olsztynie: Wesele u drobnomieszczan (2009); Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu: Zemsta (2009). Uczestniczy w licznych międzynarodowych i krajowych projektach tanecznych i teatralnych: X-group – półroczny projekt dla młodych choreografów (P.A.R.T.S, Bruksela, 2000) / B-Visible – prowadzi warsztat z improwizacji (Gent, 2002) / Projekt z improwizacji z Thomasem Houertem (Praga, 2003) / ODYS-SEAS – projekt teatralny na terenach Stoczni Gdańskiej (Gdańsk, 2004) / Angels of Stealth – multimedialny projekt Rodneya Place (Warszawa, Paryż, 2005) / co-Operacja – międzynarodowy warsztat dla choreografów (Gdańsk, Genewa, Paryż, 2006) / Real time composition coaching – warsztat z Michaelem Schumaherem (Stary Browar, Poznań, 2007) / Barricade of Love – Festiwal Wybrzeże Sztuki (Gdańsk 2008) / Przed południem przed zmierzchem – spektakl Piotra Cieplaka (Teatr Nowy, Łódź 2009) / Makbet – Festwal Szekspirowski (Gdańsk 2010). Wraz z Teatrem Dada występowała dotychczas w wielu krajach na całym świecie m.in. w Niemczech, Anglii, Irlandii, Francji, Szwajcarii, Włoszech, Hiszpanii, Słowenii, Belgii, Szwecji, Finlandii, Litwie, Czechach, Islandii, Izraelu, Cyprze, Indiach, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych.
l KORMORANY – legendarna undergroudowa grupa z Wrocławia rozpoczęła karierę na przełomie lat 80. i 90., grając punk-rock.
Po kilku latach Kormorany stały się bardzo ważnymi twórcami polskiej muzyki teatralnej. Swoją muzykę wykonują na żywo podczas spektakli. Jako kompozytorzy i wykonawcy, a niekiedy również aktorzy, od lat biorą udział w realizacji szekspirowskich przedstawień, zrealizowanych w Teatrze Modrzejewskiej w Legnicy: „Koriolana”, „Hamleta, Księcia Danii”, „Portowej opowieści”, „Otella”.
reżyseria i opracowanie tekstu Jacek Głomb
scenografia i kostiumy Małgorzata Bulanda
ruch sceniczny Katarzyna Chmielewska
muzyka Kormorany (Piotr „Bluesman” Jankowski, Jacek „Tuńczyk” Fedorowicz, Krzysztof „Koń” Konieczny, Artur „Gaja” Krawczyk)
światło Jakub Kijowski
zdjęcia Krzysztof Bieliński
aktorzy Lena Frankiewicz, Paula Kinaszewska, Aleksander Bednarz, Stanisław Brudny, Bogdan Grzeszczak (gościnnie), Jacek Król , Mateusz Lewandowski, Janusz Stolarski, Krzysztof Strużycki, Paweł Wolak (gościnnie)
oraz
Izabela Kała, Magdalena Kozińska, Agnieszka Wilkosz, Dominik Bąk, Alina Czyżewska, Jakub Kotyński, Katarzyna Martenowska, Wojan Trocki, Sławomir Zapała, Robert Zawadzki
Spektakle:
4.11. godz. 19.30
5., 6., 7. listopada, godz. 19.00.
premiera: 25 września 2010 r.
Duża Scena Teatru Studio
PKiN
